Cây xạ đen là một loại thảo dược lành tính, dễ kiếm tại Việt Nam. Cây xạ đen có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh hiệu quả. Nắm được các bài thuốc chữa bệnh từ loại cây này sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong việc bảo vệ sức khỏe của mình. Hãy cùng NIIT Việt Nam tìm hiểu kĩ hơn về cây thuốc nam tuyệt vời này trong bài viết sau đây.
Cây xạ đen là gì?
Xạ đen hay còn có tên gọi khác là bách giải, đồng triều, bạch vạn hoa, là một loại thực vật thuộc họ Celastraceae. Đây là loại cây dây leo, thân gỗ, mọc thành búi và rất dễ trồng. Chúng mọc tập trung chủ yếu ở các vùng miền Bắc, những nơi có nhiệt độ ổn định, khí hậu mát mẻ. Cây xạ đen được một vị giáo sư tìm thấy ở Hòa Bình vào năm 1998, chính vì vậy vùng đất này được mệnh danh là “quê hương” của xạ đen.
Cây xạ đen có mấy loại?
Cây xạ đen chỉ có duy nhất 1 loại. Chúng khá dễ nhận biết bởi chúng có những dấu hiệu đặc trưng riêng:
- Thân cây: Dài 3-10m, thường mọc xung quanh những bụi cây lớn. Đặc biệt, khi chặt vào dây, dây sẽ chảy ra nhựa màu đen, sau đó vài phút, thân cây cũng chuyển hẳn sang đen. Cũng vì thế mà loài cây này có tên gọi là xạ đen.
- Cành cây: Tròn, lúc còn non không có lông, màu xám nhạt. Khi cây lớn lên, cành chuyển sang nâu, sau đó chuyển xanh, có lông.
- Lá cây: Phiến lá là hình bầu dục xoay ngược với cuống dài 5-7mm. Lá thường có 7 cặp gân phụ, không có lông và rụng theo mùa.
- Hoa: Hoa xạ đen thường nằm ở đầu cành, có màu trắng, dài 5-10cm.
- Quả: Quả xạ đen có hình trứng, dài khoảng 1cm, mọc thành từng chùm. Khi non chúng có màu xanh, khi chín chuyển sang màu vàng cam.
Ngoài cây xạ đen, có một số loại cây họ xạ như cây xạ vàng, xạ đỏ, xạ trắng và xạ cạn. Sự khác biệt của cây xạ đen là ở phần lá và phần thân. Lá xạ đen dày hơn, có màu xanh đậm và sắc tím. Đồng thời, thân cây xạ đen có màu sẫm nổi bật hơn.
Cây xạ đen có tác dụng gì?
Theo Đông y, cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn giúp thông kinh, lợi tiểu, giải độc, phòng ngừa ung thư, tiêu viêm, làm mát gan mật,…
Cây xạ đen hỗ trợ chữa bệnh ung thư
- Trong xạ đen có chứa chất Flavonoid, Quinon, Maytenfolone A và Saponin Triterpenoid có tác dụng chống oxy hóa, phòng ngừa ung thư hiệu quả. Đồng thời, hợp chất này còn có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, tái tạo lại cấu trúc của những tế bào bệnh.
- Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư gan từ cây xạ đen: Chuẩn bị 50g cây Xạ Đen (cả thân và lá), 40g Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo, 20g Bán Chi Liên. Đem các loại thảo dược đã chuẩn bị đun sôi cùng 1,5 lít nước. Khi sôi, để lửa riu riu khoảng 15-20 phút. Uống thay nước mỗi ngày.
Cây xạ đen giúp chữa khỏi bệnh gan
- Hoạt chất trong xạ đen có tác dụng giảm tiết dịch xơ gan cổ tử cung, đồng thời giúp giải độc, hạ men gan và tái tạo tế bào gan. Xạ đen khi kết hợp cùng một số loại thảo dược khác trở thành một phương thuốc điều trị các bệnh lý về gan an toàn và hiệu quả.
- Hướng dẫn điều chế bài thuốc: Chuẩn bị 30g Xạ Đen, 10g Rễ Mật Nhân, 30g Cà Gai Leo đem rửa sạch để ráo. Sau đó cho hỗn hợp vào sắc cùng với 1,5 lít nước. Đun sôi nhỏ lửa cho đến khi nước còn khoảng 800ml thì dừng. Một thang thuốc chia làm 3 liều, uống 3 lần trong ngày.
Cây xạ đen chữa mụn nhọt, lở ngứa
- Mụn nhọt, lở ngứa được hình thành do chức năng gan trong cơ thể hoạt động kém. Trong khi đó, xạ đen lại có tác dụng giải độc gan, thanh lọc cơ thể. Đồng thời, hoạt chất Saponin Triterpenoid có trong xạ đen giúp kháng khuẩn, tiêu viêm. Bởi vậy, loại thảo dược này có khả năng loại bỏ mụn nhọt, lở ngứa một cách hiệu quả.
- Cách điều chế bài thuốc:
- Thuốc đắp: Chuẩn bị 2-3 lá xạ đen tươi, rửa sạch, để ráo. Sau đó đem giã nát rồi làm mặt nạ đắp lên mặt. 15-20 phút sau rửa sạch mặt với nước.
- Thuốc uống: Chuẩn bị 10g lá xạ đen tươi, rửa sạch rồi cho vào ấm đun cùng 2 lít nước. Đun sôi trong khoảng 30 phút rồi chắt lấy phần nước uống hàng ngày.
Cây xạ đen điều trị cao huyết áp
- Xạ đen giúp làm ổn định đường huyết, điều trị cao huyết áp rất tốt.
- Cách điều chế: Chuẩn bị lá và thân xạ đen thái thành những khúc nhỏ. Sau đó, đem sắc cùng 1,5 lít nước để uống mỗi ngày
Ngoài ra, cây xạ đen còn hỗ trợ điều trị các bệnh như suy nhược thần kinh, mất ngủ, máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ,…
Cách sử dụng cây xạ đen
Cây xạ đen đem lại rất nhiều công dụng hữu ích. Tuy nhiên một số thành phần trong nó có chứa độc tính. Bởi vậy, để xạ đen phát huy được hết hiệu quả khi sử dụng, đồng thời tránh được các tác dụng phụ, người dùng cần lưu ý những điều sau:
- Khi uống xạ đen cần kiêng rượu bia và đồ uống có cồn.
- Kiêng ăn rau muống, đậu xanh, giá đậu.
- Kiêng ăn thịt chó bởi trong thịt chó chứa rất nhiều đạm, làm giảm hiệu quả của xạ đen.
- Xạ đen có thể gây ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa dẫn đến đau bụng đi ngoài với những người lần đầu tiên sử dụng. Vì vậy, để tránh dẫn đến tình trạng này, nên dùng một lượng nhỏ trước, sau đó quen dần thì tăng liều lượng lên.
- Phụ nữ đang trong thai kỳ và trẻ nhỏ cần cẩn trọng và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng xạ đen.
- Xạ đen nếu được sắc trong nồi đất sẽ duy trì được hoạt chất có lợi cho sức khỏe.
Xạ đen là loại thảo dược được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc đông y cổ truyền. Vì vậy chúng được mệnh danh là thần dược chữa được bách bệnh. Nắm được công dụng và các bài thuốc điều trị bệnh từ xạ đen sẽ giúp ích được cho bạn trong quá trình bảo vệ sức khỏe của mình.